Şizofreni Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Şizofren Nedir? Şizofren Belirtileri Nelerdir? Şizofren Neden Olur? Şizofreni Nasıl Anlaşılır? Şizofreni Hastalarında Ne Tür Hareketler Görülür? Tedavisi Nelerdir? bu yazımızda şizofren ile ilgili bütün bilgileri bulabilirsiniz.
Şizofreni Nedir?
Çağımızın hastalıklarından biri de şizofreni. Belirtileri ergenlik döneminde görülmeye başlar. Genelde 15-35 yaş aralığında ortaya çıkar. Belirtilerin doğru yorumlanması ve erken teşhisle tedaviye başlanması, hastalığı büyük ölçüde kontrol altında tutar.
Derinlemesine ve ilaç destekli tedavi ile hastalar günlük hayatlarını sürdürebilir. Zorlu geçen alevlenme dönemlerinde ise hastanede yatarak tedavi gereklidir. İntihara meyil ve hayati tehlike nedeniyle hasta istemese bile hastaneye yatırılmalıdır.
Hastane tedavisinin zaman alması, uzun süreli işte çalışmalarına engel olabilir. Ancak doğru tedavi ile hastalığın yönetilmesi ve sosyal yaşama aktif katılım mümkündür.
Şizofren Neden Olur?
Şizofreninin nedeni tam olarak bilinmiyor. Birinci derece akrabaların şizofreni hastası olmasının, çocuklarda görülme sıklığını arttırdığı düşünülmektedir. Ancak anne, babası şizofren olanların çoğu bu hastalığı taşımaz. Genetik faktörler, çocukluk dönemi travmaları, ergenlikte uyuşturucu madde kullanımı, aile içi şiddet, yoğun stres ve doğum depresyonu gibi nedenler hastalığı tetikleyebilir.
Şizofreni Belirtileri
Şizofreni belirtileri arasında en yaygın görüleni, görüntülü ve sesli sanrılardır. Hasta, gerçekte olmayan hayali kişiler görür ve sesler duyar. Hayali kişilerle konuşur. Bu hayali kişi veya kişiler hastadan bir şeyler yapmasını ister veya davranışlarını yorumlar. Kimsenin duyamadığı hayali kokular hisseder, tatlar alır.
İçine kapanma, aileden ve arkadaşlardan uzaklaşma, çok sinirli ve saldırgan davranışlar, kronik uykusuzluk, okul başarısının düşmesi, anlaşılmaz ve dengesiz davranışlar gençlerde dikkatle gözlenmesi gereken belirtilerdir.
Ancak ergenlik dönemi davranışları ile karıştırılmamalıdır. Bu davranışları gösteren ergenlerin dikkatle izlenmesi gerekir. Belirtiler, psikiyatrist tarafından yorumlanmalıdır. Yapılan gözlemler, hasta ve ailesiyle yapılan konuşmalar sonucunda teşhis konulur.
Şizofren Hastalarında Ne Tür Hareketler Görülür?
Şizofreni hastalarında hezeyanlar (sanrılar) sıklıkla görülür. Hezeyan, aksi ispatlansa bile hastanın kafasında değiştiremediği düşüncelerdir.
Birinin ona zarar vereceği; bugün dışarı çıkarsa başına bir iş geleceği; otobüsteki yolcuların onun hakkında konuştuğu; okul kantininde yediği yemekten zehirleneceği; komşunun ev köpeğinin kuduz olduğu gibi düşünceler hezeyana örnek verilebilir.
Düşünce bozukluğuna bağlı olarak, anlamsız düşünceler sıralar. Cümleyi ortada kesip, aniden alakasız bir konuyla ilgili konuşmaya başlar.
Anlaşılması zor, birbirini tekrarlayan cümleler kurar. Kendini ifade etmekte zorlanır; sosyal ortamlarda anlaşılma güçlüğü yaşar. Aşırı hareketlilik, bazen kaçma, kendine zarar verme, uygunsuz ve dengesiz hareketler de görülür.
Duygusal ifadesizlik, karar vermede ve sorumluluk almada zorlanmalar, mesleki işlev kaybı, kısa ve basit cümleler kurma, tekdüze ses tonu, motivasyon kaybı, hatırlamada sıkıntılar, zevk alamama, kişisel bakımın aksatılması da gözlenir.
Şizofreni Tedavisi
Şizofrenide kesin bir tedavi bulunamamıştır. Hastalara ilaç tedavisi uygulanır. Böylece hezeyanların, saldırganlık davranışlarının engellenmesi sağlanır.
Şizofreni tedavisinde amaç, belirtilerin tekrarlanmasını önlemektir. Bu nedenle dozajın zaman içinde azaltıldığı, uzun döneme yayılan ilaç tedavisi uygulanır.
Ayrıca psikososyal tedaviler önerilir. Bireysel terapi ile hastaların erken uyarı sinyallerini öğrenmeleri sağlanır. Böylece hastalığı yönetmelerine yardımcı olunur.
Aile terapileri, aile bireylerinin hastayı anlamasına, durumunu kabullenmesine ve yardımcı olmasına imkan verir.
Grup destek terapileri ile hastanın sosyalleşmesi sağlanır. Hastaya yeni tanıştığı kişilerle nasıl iletişim kuracağı anlatılır. Stresi azaltma ve sorunlarla başa çıkma yöntemleri öğretilir. Böylece şizofren hastalarının sosyalleşmesi ve topluma kazandırılması sağlanır.