Zatürre (Pnömoni) Nedir? Zatürre Belirtileri ve Nedenleri?

Zatürre (Pnömoni) Nedir? Zatürre Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir? Zatürre Pnömoni Aşısı, Çeşitleri, Evreleri, Tedavisi ve Zatürreye İyi Gelen Bitkisel Uygulamalar

ZATÜRRE (PNÖMONİ)

Tıp dilinde pnömoni olarak adlandırılan zatürre virüs, bakteri ya da çeşitli parazitlerin vücuda yerleşmesi sonucunda oluşan ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyon akciğerde oluşur ve alveol olarak adlandırılan akciğer hava keseciklerine iltihap birikmesine neden olur. Yine bu hava keseciklerine kan damarlarından gelen serumun akışı da gerçekleşerek bu alanda yığılmaya neden olur. Bu iki olayın gerçekleşmesi sonucunda kişide nefes darlığı ve büyük ağrılara neden olan zatürre pnömoni hastalığı oluşur.

Ülkemizde ve dünya genelinde en sık rastlanan ve genellikle de hastaların ölümüne neden olan sağlık problemlerinin başında gelmektedir. Zatürre Pnömoni özellikle küçük yaştaki çocuklarda, sigara içen kişilerde, 60 yaş üzerindeki yaşlılarda, bağışıklık sistemi bozukluğu olan kişilerde ve şeker, kalp, akciğer ya da böbrek hastalığı gibi kronik rahatsızlığı bulunanlarda görülür. Etkili antibiyotik tedavileri ve aşılar zatürre hastalığının ölümle sonuçlanma ihtimalini büyük ölçüde azaltmaktadır. Bu nedenle hastalıktan hem korunmak hem de daha ileri seviyelere ulaşmasını önlemek adına erken teşhis yapılması ve tedavi sürecine geç kalınmaması oldukça önemli bir konudur.

Zatürre (Pnömoni) Belirtileri Nelerdir?

Ölümcül hastalıklardan birisi olan zatürre de erken tanı konulması hastalığın ileri boyutlara ulaşmasını önlemeye yardımcı olur. Bu nedenle aşağıdaki zatürre pnömoni belirtilerinden birkaçı sizde veya yakınlarınızda buluyorsa hiç vakit kaybetmeden bir doktora muayene olmanız gerekir.

Genel olarak belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

  • Yüksek ateş ve titreme nöbetleri.
  • Mide bulantısı, kusma ve iştah kaybı.
  • Kahverengi, kırmızı, sarı ya da yeşil renkli balgam oluşumu.
  • Sürekli tekrarlayan hırıltılı öksürük
  • Boğaz ve göğüs bölgesinde yoğunlaşan ağrı ve acı hissi.
  • Halsizlik, kas ve eklem ağrıları.
  • Soluk alıp verirken sırtta batma ve ağrı hissi.
  • Baş dönmesi, göz kararması ve şiddetli baş ağrısı.
  • Konsantrasyon bozuklukları, bilinç kaybı ve algılama güçlüğü.
  • Meme ve kürek kemiğinin uç kısımlarında oluşan ağrılar.
  • Dudakta uçuk oluşması ve dudağın mavileşmesi.
  • Hızlı bir şekilde soluk alıp verme.
  • Sürekli susama ve dilin beyazlaşması.
  • Yüzün çeşitli bölümlerinde şişliklerin oluşması.
  • Hastalığın ilerleyen evrelerinde koma.

Zatürre (Pnömoni) Nedenleri Nelerdir?

Zatürre hastalığında görülen iltihaplar bakteri, virüs ya da diğer zararlı mikroorganizmaların vücuda yerleşmesi sonucunda oluşmaktadır. Zatürreye pnömoniye neden olan mikroorganizmaların otuzdan fazla türü bulunmaktadır. Bunlardan bazıları vücuda girdiğinde kısa süre içerisinde belirtiler gözlemlenebilirken bazılarında bu süre daha da uzayabilmektedir.

Hastalığın oluşmasında etkili olan faktörler canlı hastalık etkenleri, fiziksel etkenler ve kimyasal etkenler olmak üzere üç gruba ayrılır.

Canlı Etmenler;

  • Mantar
  • Parazit
  • Bakteri
  • Virüsler

Fiziksel Etmenler;

  • Toz
  • Radyasyon
  • Yabancı Cisimler

Kimyasal Etmenler;

  • Klor
  • Lipidler
  • Azotoksit buharı
  • Üremi esnasında oluşan bazı toksin maddeler

Zatürre (Pnömoni) Aşısı Nedir ve Kimlere Yapılır?

Hastalığın önlenmesindeki en etkili uygulamalardan birisi de zatürre aşısıdır. Bu aşı pnömokok olarak adlandırılan bakterilerin akciğerde neden olduğu enfeksiyonlar sonucunda oluşan zatürreye karşı büyük ölçüde korunma sağlar. Uzmanlar zatürre pnömoni aşısının her 5 yılda bir yapılması gerektiğini belirtmektedir.

Bu aşı özellikle 2 yaş altı bebekler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, sigara veya alkol tüketen kişiler, 60 yaş üzeri yaşlılar, organ nakli yapılan kişilere ve astım, şeker hastalığı ya da diğer kronik hastalığı olanlara yapılmalıdır.

Zatürre (Pnömoni) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Öncelikle yapılan muayene ve tahliller sonucunda zatürre tanısı konulan hastanın tedavisinin evde mi yoksa hastanede mi yapılacağına karar verilmektedir. Doktorlar buna karar verirken fizik muayene sonucunda elde edilen veriler, hastalığın derecesi, röntgendeki yaygınlık derecesi ve altta yatan başka bir hastalığın varlığı gibi konuları dikkate almaktadır. Hastalığın iyileşmesi amacıyla yapılan tedavi yöntemleri ise antibiyotik tedavisi, solunum desteği ve yataklı tedavi olarak üç başlık altında toplanabilir.

Antibiyotik Tedavisi

Antibiyotikler bakterilerin neden olduğu hastalıkların tedavisinde en etkili ilaçlardan birisi olduğu için zatürrenin tedavisinde öncelikli olarak kullanılabilmektedir. Hastalık erken teşhis edilerek tedavi sürecine başlandığında antibiyotikler hızlı bir şekilde iyileşme sağlamaktadır. Genellikle hastalarda bir hafta içerisinde iyileşme gözlemlenebilse de bu süre bazı ciddi vakalarda üç haftaya kadar da çıkabilmektedir. Ayrıca üç hafta içerisinde iyileşmeyen hastalara ve antibiyotiğe karşı alerjisi olanlara farklı tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir.

Solunum Desteği

Zatürrenin ileri boyutlara ulaştığı ve hastanın soluk alıp vermesinin güçleştiği durumlarda solunum desteği uygulanmaktadır. Bu tedavi yönteminde amaç kişiye çeşitli solunum cihazlarıyla çeşitli yoğunluklarda hava verilerek kolay bir şekilde nefes almasını sağlamaktır. Bu şekilde akciğerler işlevlerini daha düzgün bir şekilde yaparak hastalık etkeni mikroorganizmalara karşı daha dirençli olur.

Yataklı Tedavi

Yapılan bütün işlemlere rağmen hastada herhangi bir gelişme gözlemlenemezse bu durumda doktorlar yataklı tedavi sürecini başlatmaktadır. Yataklı tedaviye başlandığında hasta 7/24 gözetim altında tutulduğu için bütün değerleri anlık olarak kontrol edilir ve zatürrenin ilerleyişi hakkında anlık veri toplanabilir.

Ayrıca hastanın sağlık durumunda herhangi bir kötüleşme olduğunda da anında müdahale edebilmek mümkündür. Yatakta tedavi süresinin ne kadar olacağı hastanın vücudunun yapılan işlemlere nasıl tepki vereceğine göre değişmektedir. Bu süreç bazı hastalarda bir hafta gibi kısa bir sürede tamamlanırken bazı hastalarda birkaç ay bile sürebilmektedir.

Zatürreye (Pnömoni) İyi Gelen Bitkisel Tedavi Yöntemleri

Zatürre hastalığında hızlı ve etkili bir şekilde iyileşme sağlayabilmek için öncelikle doktora gidilerek gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. Bunun yanında iyileşme sürecini hızlandırmak ve tedaviye olumlu yönde katkı sağlamak amacıyla bazı bitkisel yöntemlerden de faydalanılabilir.

Karabaş otu, hatmi çiçeği, kırlangıç otu kökü, incir, çuha çiçeği, yaban kekiği, kahkaha çiçeği ve tarçın gibi bazı bitkiler zatürre pnömoni hastalığının iyileşmesi amacıyla yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu bitkiler her ne kadar şifalı özelliğe sahip olsalar da bazı bünyelerde alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir. Bu yüzden ileride herhangi bir sorun yaşamamak adına bu bitkileri tüketmeden önce doktorunuza danışmanız daha uygun olacaktır.

Bunun dışında aşağıda bahsettiğimiz bazı gıdaları tüketerek de zatürrenin etkilerinin azalmasını sağlayabilirsiniz.

  • Bezelye, karnabahar, ıspanak, pancar, enginar ve patlıcan gibi sebzeleri zatürre hastalarının bol bol tüketmesi önerilir.
  • Her gün düzenli olarak bir bardak kızılcık suyu içmek hem bağışıklık sistemini güçlendirir hem de antioksidan etkisi yaparak vücuttaki zararlı mikroorganizmalardan arınma sağlar.
  • 2 adet havuç, 4 diş sarımsak, 2 adet kereviz sapı, bir tutam maydanoz ve 2 adet turp tencerede haşlanır ve elde edilen sebze suyu düzenli olarak içilir. Potasyum yönünden zengin olan bu sebze suyu zatürre nedeniyle hasar gören akciğer dokusunun iyileşmesine katkı sağlayacaktır.
  • Akciğerde oluşan doku hasarlarını önlemek ve hücre yenilenmesini hızlandırmak amacıyla tüketilebilecek besinlerden birisi de havuçtur. Bu nedenle zatürre hastalarının akşam yemekten sonra bir bardak havuç suyu içmesi önerilmektedir.